Otizmde Beslenmeyi Etkileyebilecek Tıbbî Durumlar Var Mıdır?

Çocuğunuzda sınırlı türde besin tüketme, yemek seçme gibi beslenme sorunları gözlemlediğinizde yapılması gereken ilk şey tıbbî değerlendirmeye başvurmaktır. Çünkü sorunların çok çeşitli ve beklenmedik nedenleri olabilmektedir. Örneklendirmek  gerekirse, çocuğunuz yemek yemiyorsa bu durum mide ağrısından kaynaklanıyor olabilir. Kabızlık problemleri çocuğunuzun mide krampları geçirmesine ve yemeğin reddine neden olabilir. Bununla birlikte reflü veya mide rahatsızlığı gibi sorunlar da mide ağrısına neden olabilir ve çocuğunuzu yemek istemez hâle getirebilir. Bu ve benzeri durumlar nedeniyle öncelikle sorunların altında tıbbî yaklaşımla müdahale gerektirebilecek nedenlerin olup olmadığı araştırılmalıdır.  

Beslenme sorunlarının nedenleri arasında ele alınması gereken noktalardan biri de çocuğunuzun alerji durumunun değerlendirilmesidir. Çocuğunuzun özellikle bazı besinlerden sonra vücudunda kızarıklıkların oluşması onun çeşitli besinlere karşı alerjisi olduğuna işaret edebilir. Bu durumda çocuğunuzun uzman doktorlar tarafından değerlendirilmesi ve hangi yiyeceklere karşı alerjisi olduğunun belirlenmesi gerekmektedir. OSB olan çocuklarda çiğneme veya besinleri yutma alanlarında görülebilecek güçlükler de beslenme problemlerinin tıbbî nedenleri arasında olabilir. 

Eğer ki tıbbî değerlendirme sonucunda beslenme sorununa neden olarak fizyolojik bir neden bulunamıyorsa, sorunun altında davranışsal bir durum olduğu da düşünülebilmektedir. Bu noktada ebeveynlerin sadece doktorlarla değil diğer uzmanlarla da çalışarak destek almaları uygun olacaktır. Özel eğitim öğretmenleri ve yaş grubuna bağlı olarak diğer eğitimcilerin de süreç içerisinde yer almaları gerekecektir. Aşağıdaki soruya ebeveynin vereceği yanıt süreci şekillendirecektir. 

Beslenmeyi Etkileyebilecek Davranışsal/Gelişimsel Durumlar Var Mı? 

Beslenme sorunları tıbbî nedenlerden kaynaklanabilmektedir. Fakat OSB olan çocukların beslenme sorunlarının altında davranışsal konular da yatabilmektedir. Bu sorunlar farklı şekilde ebeveynlerin karşısına çıkabilmektedir. Örneklendirmek gerekirse, çocuğunuz yemeğin duyusal yönlerine (tadına, şekline, kokusuna, sertliğine, sıcaklığına, rengine vb.) karşı hassas olabilir. Bu nedenle ailelerin gözlemler yaparak kendilerine notlar çıkarmaları çocuklarının yiyeceklerin hangi duyusal özelliklerine hassas olduğunu belirleyebilmelerine yardımcı olacaktır. 

Bu notları oluştururken çocuğunuzun, 

Ne yediği, Ne kadar yediği, 

Ne yemeyi reddettiği, 

Öğünler sırasındaki davranışlarını kayıt etmeniz çeşitli faydalar sağlayacaktır.  Bu bilgiler danışacağınız uzmana genel durumunuz veya bir besin hassasiyeti hakkında bazı ipuçları verebilir. 

Tıbbî Sorunlar ve Davranış Problemleri Karşısında Ne Yapacağım? 

Öncelikli olarak çocuğunuzun aile hekimine başvurun. Aile hekiminin beslenme sorunlarının üstesinden gelebilmek için neler yapılabileceği ile ilgili size öneriler sunması ve yönlendirmelerde bulunması beklenmektedir. Ancak beslenme sorunlarının birden fazla nedeni olabileceği için bu sorunun çocuğunuzun ihtiyaçlarına göre diğer uzmanlarla birlikte iş birliği içerisinde ele alınması gerekmektedir. Bu bağlamda dâhiliye uzmanı, psikiyatrist, konuşma terapisti ve davranış problemlerinin üstesinden gelebilmek için alan uzmanı kişilerle iş birliği yapılmalıdır. Bununla birlikte randevu almadan önce danışacağınız uzmanın çocuğunuza en kaliteli hizmeti verebilmesi için beslenme sorunları ve OSB olan çocuklarla ilgili bilgi ve deneyimlerini göz önünde bulundurmanız önem taşımaktadır. 

Kaynak: Özel Eğitim ve Rehberlilk Hizmetleri Genel Müdürlüğü