Otizmde Ergenlik

Her birey cinsiyeti ile doğar.

Cinsel dürtülerle birlikte dünyaya gözünü açan insanoğlunun mutluluğu da yaşam kalitesi de doğrudan bu dürtülerin etkisi altındadır. Kısaca cinsellik insanlığın ayrılmaz bir parçasıdır. O halde sağlıklı bir yaşam için cinsel açıdan da sağlıklı olmak gerekir ki bunun başında cinsel eğitim gelir. Cinsel eğitimin amacı; insanın sevgi içinde serbestçe gelişimini ve kendinde bulunan cinsel güçleri olabildiğince düzenleyerek bunları bilinçli olarak elinde tutması ve bunlardan doğru şekilde yararlanması için bilgi sahibi olmasıdır.

Bu bilgiye herkesin ihtiyacı olduğu tartışma götürmez. Şüphesiz gelişme süreci bebeklikten yetişkinliğe tehlikelerle dolu çocuklarımıza yaş normaline uygun olarak gereken cinsel eğitim de verilmeli. Ancak tipik gelişenlere göre otizmli çocukların diğer gelişim alanlarında olduğu gibi bu alanda da ailesi ve işin uzmanlarınca verilecek özel bir eğitime ve rehberliğe daha çok ihtiyaçları vardır.

Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi olarak tanımlanan ergenlik, otizmli çocukların yaşamlarında belki de en çok ilgiye ihtiyaç duydukları bir dönemdir. Fizyolojik ve psikolojik birçok değişimin yaşandığı bu çalkantılı dönem kızlarda ortalama 12 erkeklerde ise 14... yaşında başlar. Erkeklerde kilo artışı, cinsel organlarda büyüme, cinsel organ çevresinde kıllanma, kilo ve boyda artma gibi fizyolojik değişikliklerin yanı sıra, ciddi kimlik bocalamaları ve psikolojik sorunlarda görülebilir. Kızlarda ise; meme gelişimi, koltuk altı ve cinsel bölgede kıllanma, adet kanaması, kilo ve boy artışı gibi fizyolojik değişiklikler ve bunun yanı sıra birtakım ruhsal sıkıntılar olabilir. Her iki cinste de vücuttaki yağ artışından kaynaklanan sivilceler çeşitli sıkıntılar yaşatır. Çocuk bu dönemde devamlı kendisini inceler kendindeki değişikliklerin farkına varır, kendisini başkalarıyla kıyaslar kendisi ve ailesi ile çatışmaya girebilir.

Tipik gelişen çocuklar ergenlikteki bu değişimleri televizyon izleyerek, ailesi ve arkadaşları ile konuşarak, cinsel deneyim ve sorunları tartışarak, okuyarak öğrenebilecektir. Otizmli bireylerin cinsel yaşantıları kısıtlıdır. En çok görülen cinsel deneyim mastürbasyondur. Bununla beraber, bacaklarını sıkma, karşı cinsten olanlara sarılma, karşı cinsten olanları öpme, koklama, cinsel organlarına dokunma biçiminde cinsel yönelmeler görülür. Otizmli çocukların karşı cinsten biriyle cinsel ihtiyacını giderme olanağı pek yoktur. Mastürbasyon, kimi çocukta hareket takıntısı haline gelir ve çocuk devamlı mastürbasyon yapma isteği duyar. Uygun yer ve zamanı gözetmeden davranışı sergiler.

Bu davranış uygun zaman ve yerde yapıldığında hiçbir zararı yoktur; nitekim normal çocukların büyük bir kısmı ergenlik dönemi ve sonrasında cinsel gereksinimlerini bu yolla giderir. Otizmli bireyler genellikle bu işi abartırlar; kimsenin görmediği yerde ve günün her saati yapılmayacağını bilemezler. Kimi çocukta takıntı olur ve çok sık yaptığı için cinsel organında tahrişler görünür, bunun sonucunda da iltihaplanmalar olur. Bazı çocuklar mastürbasyon yaparken, ereksiyon olmasına rağmen boşalamaz. Bunun sonucunda sinir krizleri geçirir ve bazen saldırgan davranışlarda bulunurlar.

Bazı otizmli çocuklar cinsel dürtülerin yoğun olduğu dönemlerde, bilinçli veya bilinçsiz olarak karşı cinse ilgi duymaya başlar. Bu durum çoğu kez tacize kadar varır; bu durum genelde cinsel organa dokunma, sarılma, öpme, koklama biçimindedir. Özellikle ergenlik döneminde cinsel dürtüler artar. Çocuk, cinsel dürtülerini nasıl doyuma ulaştıracağını bilemediği için öfkeli, saldırgan ve çöküntü gibi durumlar görülür. Bu dönemde bazı çocuklara cinsel isteği azaltıcı ilaçlar verilmektedir; fakat bu ilaçları kullanan çocuklarda duygusal çöküntü ve içe çekilme gibi yan etkiler ortaya çıkar. Bu nedenle bu tür ilaçlar önerilmemektedir.

Otizmli bireylerin ergenlik dönemi başlangıcı ve anında yaşadıkları bu sıkıntılara yönelik olarak; aileler tarafından duruma uygun çeşitli uygulamalar geliştirebilirler ya da işin uzmanından fikir alınabilir. Ancak bazen de ailelerin cinselliği bir ayıp olarak görmeleri ya da uzmanların bu konulara açık olmamaları yaşam kadar normal olan bu süreci içinden çıkılmaz bir hale sokar. Otizmli bireylerle çalışan, yaşayan kişilerin bu durumu normal fizyolojik bir olay olarak değerlendirmeleri gerekir.

Ön ergenlik döneminde cinsel davranışlardan biri de ereksiyon ve uyarılma halinin süreklilik arz etmesi ve bir boşalım sağlanamamasıdır. Böyle durumlarda; kişinin bireysel özellikleri dikkate alınarak, davranıştan aldığı haz engellenmeden davranışı yaptığı ortamın kontrol altına alınması daha doğru olur.

Diğer yandan bu çocukların ergenlik döneminde karşı cinse olan arzuları, kendini ve olayı ifade edememelerinden kaynaklanan cinsel istismar önemli bir toplumsal sorundur. Bu çocukların özellikleri ve cinsel rahatlıkları göz önüne alınarak gözetim altında olmalıdırlar. Özellikle çocukların giyimlerine dikkat edilmeli, otizmli çocukların cinsel istismarına neden olabilecek cinsel içerikli figürler, oyun ve davranışlardan da kaçınılmalıdır. Cinsel istismara maruz kalmamaları için çocukların sosyal ortamları kontrol altına alınmalıdır.

Peki neler yapılabilir? Mastürbasyonu takıntı haline getiren bireyleri, bu takıntıdan kurtarmak gerekir. Bunun için de yapılacak ilk şey, çocuk uygun olmayan yerde bunu yapmaya başladığında dikkatini başka bir yöne çekmektir. Örneğin, çok sevdiği bir yiyecek veya oyuncak verilerek bu işi yapması engellenebilir. Ayrıca evin bir yeri çocuğun mastürbasyon yapabilmesi için ayrılabilir. Çocuğun mastürbasyon yapmasına sadece burada ve günde bir defa izin verilebilir. Uygun olmayan bir yerde yapmaya başladığında, dikkati başka tarafa çekilemiyorsa, uygun ve fazla sınırlayıcı olmayan ceza yöntemleri uygulanmalıdır. Ergenlik döneminde çocuğun cinsel gereksinimini giderememesinden, karşı cinse taciz ve tacize benzer yakınlıklar, öfke patlamaları, saldırganlık ve depresif durumlar görülüyorsa, bu işi yapabileceği uyaranların olduğu özel bir yer belirlenebilir. Mastürbasyon yaparken boşalamayan çocuklar için de aynı yöntem uygulanabilir. Böyle bir düzenleme için bir uzmandan destek alınabilir.

Kız çocuklarını cinsel istismardan uzak tutmak için, onları sokakta yalnız bırakmamak gerekir. Anne babalar için çok güç bir durum olmasına rağmen, çocuğu olası gebeliklerden korumak için gerekli önlemler alınmalıdır.

Bazı otizmli bireyler kendileri planlamadan homoseksüel veya heteroseksüel ilişkiler içine girebilirler. Bunun en basit nedeni onların seksüel olarak kullanılabileceklerini bilememeleri, neyin doğru neyin yanlış olduğunu ayırt edemiyor olmalarıdır.

Sonuç olarak; otizmli çocuklarda cinselliğe yönelik olarak; cinsellikle ilgili kurumlara ve ailelere yönelik eğitim programları hazırlanmalı, dergi, broşür ve kitap basılmalıdır. Otizmli bireylere eğitim veren kurumlarda uluslararası uygulamalar dikkate alınarak bireylerin cinsel gereksinimlerine yönelik düzenlemeler yapılmalı eğitmenlerin mesleki yeterliği geliştirilmelidir. Otizmli çocukların özellikleri konusunda basın yayın organları aracılığı ile toplum bilinçlendirilmelidir.

Bu yazı BBA'dan alıntı yapılmıştır. https://bbaotizm.com/