SembolPekiştireçler / TokenSystems

ABA uygulamalarında vazgeçilmez bir öneme sahip olan sembol pekiştireçler (çıkartma, onay işareti, gülen yüz, çay fişi, gazoz kapağı, demir para, vb.) genellikle yanlış uygulanır. Başlangıçta semboller pekiştireç değerine sahip değildir ve dolayısıyla hedeflenen davranış üzerinde bir etkiye yol açmazlar. Bu nedenle öğretimi yapılarak sembollere mutlaka pekiştireç değeri kazandırılmalıdır. #ABA dünyasında, bu tür sembollere öğrenilmiş pekiştireçler denir.

Uygulamalı davranış analizi biliminin gelişmesine büyük katkı sağlayan ünlü bilim adamları Cooper, Heron ve Heward'a (2007) göre öğrenilmiş pekiştireç, bir şeyin birçok kez koşulsuz (öğrenilmemiş) pekiştireçle eşleştirilerek bir davranıştan sonra sunulması ile oluşur.

Örneğin bir çıkartma bir kişiye bisküvi ile (veya başka bir eğlenceli veya lezzetli öğeyle) birlikte eş zamanlı sunulursa, çıkartma elde etmek zamanla o kişinin hoşuna gidebilir. Böylece, çıkartma bisküviye erişilebilirliği temsil eder ve zaman içinde ardından sunulduğu davranışın oluşum sıklığını artırır.

Sembol pekiştirme sisteminde pekiştireç ile önceden eşleştirilen çıkartma, o pekiştireci ede etmek için kullanılan bir para birimini temsil eder. Örneğin, küçük Tarık çöpünü çöp kutusuna her attığında, sembol tahtasında gülen yüz kazanır. Tarık 5 gülen yüz kazandıktan sonra meyveli yoğurt yemeyi hak edecektir. Gülen yüzlerin her biri, pekiştirecin bir parçasını temsil ettiği için pekiştireç değerleri kazanır.

Bu yazı BBA'dan alıntı yapılmıştır. https://bbaotizm.com/